مدیر «مهمان شهر» تربت جام با اشاره به اینکه هدف این است که مهاجر بعد از حضور در اینجا یک فرد توانمند شود گفت: هم‌اکنون در خانه‌های مهمانشهر ۷۳۹ خانوار سکونت دارند که جمعیت آنها به ۳هزارو ۳۳۶ نفر می‌رسد.
بیات | شهرآرانیوز؛ مرتضی نیک آیین، مدیر «مهمان شهر» تربت جام، است. پس از بازدید و گفتگو با اهالی مهمان شهر فرصتی فراهم می‌آید تا با او نیز هم صحبت شویم، از مدیریت و توانمندسازی میهمانان آن بپرسیم و توسعه احتمالی اش.
با توانمندسازی پناهندگان شروع کنیم؛ بدیهی است که مهمان شهر محل میزبانی موقت و کوتاه مدت نیست و بسیاری از میهمانانش چند سالی اینجا هستند، ازاین رو توانمندسازی آنها اهمیت زیادی پیدا می‌کند. دراین باره چه کار‌هایی انجام شده است؟
میهمانان ما همه کارت آمایش معتبر دارند؛ اما، چون امکان زندگی در شهر را ندارند، از خدمات اینجا استفاده می‌کنند. در این بین یا خود شغلی می‌یابند یا زمینه توانمندسازی شان اینجا فراهم می‌شود تا هر زمان که شرایطش را داشته باشند خارج شوند و به کشور خود برگردند یا اینکه به کشوری دیگر بروند یا در شهر‌های ایران ساکن شوند. هدف این است که مهاجر بعد از حضور در اینجا یک فرد توانمند شود. برای همین تلاش می‌کنیم با حفظ کرامت انسانی آنها شرایط را به سمت وسویی ببریم که افراد بتوانند خود هزینه هایشان را تأمین کنند و به خیریه‌ها نیازمند نباشند.
علاوه بر اینکه در اینجا با استفاده از ظرفیت فنی و حرفه‌ای شهرستان با مشارکت سازمان‌های بین المللی سال گذشته چند دوره آموزشی شغلی را برگزار کرده ایم، چند کارگاه تولیدی در مهمان شهر دایر شده است که تمام شاغلانش خود اهالی هستند، برای نمونه فقط در دو کارگاه خیاطی ۱۶۰ نفر مشغول کار هستند. تلاش ما این است که امکانات لازم را از مبادی مختلف داخلی و خارجی جذب کنیم و در اختیار مهاجر بگذاریم تا او شغلی برای خود داشته باشد.
ضمن اینکه از سال ۸۴ که کمک‌های کمیساریا (کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان) و دیگر کمک‌های بین المللی به مهمان شهر کم شد، با تصویب دولت، مهمان شهر خودگردان شد. شورای خودگردان که از طریق خود اتباع انتخاب می‌شوند و به نوعی مظهر توانمندسازی پناهندگان است، زیر نظر اداره کل اتباع تمام کار‌های مهمان شهر را مدیریت و اجرا می‌کند. مثلا همین مختصر اجاره‌ای را که اعضای آن از محل مسکن‌ها و مغازه‌ها به دست می‌آید، خود شورای خودگردان برای ارائه خدمات دیگر و پرداخت هزینه‌های کلی مهمان شهر هزینه می‌کند.
الان چه تعداد خانه دارید و میزبان چه جمعیتی هستید؟
ابتدا اینجا ۹۲۸ واحد مسکونی به عنوان سکونتگاه‌های موقت ساخته شد که هر واحد بین ۲۶ تا ۳۸ مترمربع بود. در دو سال گذشته مهاجران زیادی درخواست خروج از مهمان شهر را دادند و گفتند امکان سکونت در شهر را داریم. با خلوت شدن مهمان شهر و نظر به اینکه در برخی خانه‌ها ۸ نفر ساکن بودند، برخی از منازل را با هم ادغام کردیم تا فضای بیشتری در اختیارشان باشد. با این تغییرات تعداد خانه‌ها به ۷۳۳ واحد رسید. الان در این خانه‌ها ۷۳۹ خانوار ساکن هستند که جمعیتشان ۳۳۳۶ نفر است.
میانگین زمانی حضور هر خانواده چقدر است؟
ما اینجا پناهندگان را به اجبار سکونت نمی‌دهیم. تا هر زمان که استطاعت مالی سکونت در شهر را نداشته یا خودشان به ماندن مایل باشند، مهمان ما هستند، اما هر خانواده میانگین ۱۰ سال اینجا مانده است. جدا از ۲۲۲ خانواری که در چند ماه اخیر و به واسطه تحولات افغانستان به مهمان شهر آمده اند، برخی مهمانان ما از ابتدای شکل گیری مهمان شهر اینجا هستند یعنی حدود ۳۸ سال.
جایی از حرف هایتان به اجاره مختصری اشاره کردید که برای خانه‌ها می‌دهند؛ حضور پناهنده‌ها هزینه دیگری هم برایشان دارد؟
الان شورای خودگردان به ازای هر خانوار ۱۵۰ هزارتومان اجاره می‌گیرد که همان هم برای هزینه‌های نگهداری، قبوض خدماتی و نیرو‌های انسانی صرف می‌شود؛ جدا از این دیگر خدماتی که در اینجا ارائه می‌شود رایگان است. همه ساکنان به رایگان زیرپوشش بیمه سلامت هستند و تمام خدمات کلینیک بهداشت و درمان که زیر نظر دانشکده علوم پزشکی شهرستان اداره می‌شود برای آنها رایگان است. در دوران کرونا در اینجا با خدماتی که ارائه شد و مدیریتی که شد یک نفر فوتی هم نداشتیم.
همچنین شرایط تحصیل رایگان کودکان پناهنده از پیش دبستانی تا پیش دانشگاهی فراهم است و ۷۰ فرهنگی و معلم به بهترین شکل ممکن با امکانات خوب به آنها آموزش می‌دهند. مدارس متوسطه اینجا هوشمند است و نمونه شان در شهرستان یافت نمی‌شود. شرایط اینجا به شکلی است که کمترین میزان جرم و آسیب‌های اجتماعی تربت جام را داراست.
همچنین آن دسته از پروژه‌هایی که با مشارکت و هزینه و نظارت کمیساریا انجام می‌شود همه خدمات خود را به رایگان در اختیار اهالی قرار می‌دهند.
اینجا ۱۰۰ هکتار است؛ اما فقط در گوشه‌ای از آن ساخت وساز شده است، برنامه‌ای برای توسعه مهمان شهر یا ارائه خدمات بیشتر دارید؟
امروز در فاز دوم توسعه مهمان شهر و در حال بهبود زیرساخت‌ها هستیم تا با توسعه، بسیاری از زیرساخت‌های قدیمی را تعویض و ترمیم کنیم از جمله شبکه آب رسانی که مبتنی بر چاه است. در حوزه تفریحی با دو سازمان مذاکره شده است که دو پارک جدید بسازیم؛ یک پارک کودک و یک بوستان بانوان. با توجه به فرهنگ افغانستان وجود یک بوستان بانوان به بانوان پناهنده خیلی کمک می‌کند تا بتوانند اوقات فراغت بهتری داشته باشند. در کل مهمان شهر مکان خوب و ایده آلی برای مهاجران تازه‌وارد است. بیشتر این پناهنده‌های جدید زندگی خوبی داشته و به ناچار فرار کرده اند و نبود شرایط حداقلی زیستی، کرامت انسانی آنها را زیر سؤال می‌برد، برای همین قبل از هر چیز باید این کرامت را حفظ کنیم. با این نگاه به دنبال توسعه زیرساخت‌ها و ارتقای خدمات هستیم.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
